Ile długu mieszkaniowego przypada na głowę Polaka?

Obecnie łączna wartość kredytów mieszkaniowych Polaków to około 500 mld zł. Taka kwota może wydawać się gigantyczna. Jednak gdyby Polska cechowała się podobnym poziomem zadłużenia względem PKB, jak niektóre kraje Europy Zachodniej, to łączny dług mieszkaniowy Polaków wynosiłby nawet 2 – 3 bilony euro. Dla wielu osób bardziej sugestywne mogą być jednak dane jednostkowe, które przedstawiają poziom zadłużenia mieszkaniowego w przeliczeniu na jednego mieszkańca danego kraju. Niedawno takie statystyki zaprezentowała Europejska Federacja Kredytu Hipotecznego (EMF). Warto zatem sprawdzić, jak wiele hipotecznego długu z kredytów przypada na jednego mieszkańca naszego kraju. Okazuje się, że ten dług nie jest wysoki.

Dane ludnościowe okazały się mało korzystne dla Polski

Poniższa tabela pozwala porównać wspomniany już wcześniej poziom zadłużenia mieszkaniowego na osobę w trzydziestu krajach Europy. Mowa o danych z 2024 roku, które zostały opracowane przez Europejską Federację Kredytu Hipotecznego. Warto zwrócić uwagę, że ta instytucja przyjęła populację naszego kraju jako 36,62 mln w 2024 r. (na podstawie statystyk Eurostatu). To sprawia, że poziom zadłużenia hipotecznego na osobę okazał się wyższy niż w przypadku uwzględnienia danych GUS o liczbie mieszkańców Polski.

Na głowę jednego Polaka około 3000 euro zadłużenia

Pomimo tej kwestii dotyczącej liczby ludności, Polska z wynikiem na poziomie 3169 euro cechowała się w minionym roku dość niskim zadłużeniem mieszkaniowym na osobę. Warto wspomnieć, że średnia unijna w tym samym czasie wyniosła 15 312 euro. W przypadku krajów Strefy Euro, analogiczny wynik był jeszcze większy (16 718 euro). Ciekawym punktem odniesienia są również kraje niewymienione w poniższej tabeli. Mowa o następujących państwach:

• Australia – 50 157 euro
• Kanada – 25 140 euro
• Rosja – 1316 euro
• Korea Południowa – 14 174 euro
• Stany Zjednoczone – 33 728 euro

Dla niektórych osób zaskoczeniem może być fakt, że Rosja mimo ogólnie niskiego poziomu zadłużenia mieszkaniowego, ze swoim ubiegłorocznym wynikiem (1316 euro) lokuje się wyżej od Rumunii (1161 euro) i osiąga poziom dość zbliżony do Węgier (1612 euro w 2024 r.).

Południowi sąsiedzi są znacznie bardziej zadłużeni …

Z punktu widzenia Polski, lepszym punktem odniesienia niż Rosja lub Rumunia, a nawet Węgry mogą być Czechy i Słowacja. W tym kontekście warto pamiętać, że rumuński rynek kredytów hipotecznych zaczął się rozwijać późno, a Węgry w minionej dekadzie dość długo borykały się ze skutkami kryzysu gospodarczego. Jeżeli chodzi o południowych sąsiadów, to w Czechach na osobę przypada znacznie większy dług mieszkaniowy niż u nas (6271 euro vs 3169 euro). Jeszcze większy wynik dotyczy Słowacji (7512 euro). Czeski i słowacki dług hipoteczny względem PKB (odpowiednio 21% PKB oraz 31% PKB) również był w 2024 r. wyraźnie większy niż polski (14% PKB). Warto dodać, że wynik dotyczący Polski stopniowo spadł z 21% PKB (2016 r.) do 14% PKB (2024 r.), co na pewno jest dobrą wiadomością.

Niektóre kraje UE mają spory zadłużeniowy problem

Prezentowane poniżej, w tabeli statystyki wskazują również na poważny problem zadłużeniowy w kilku krajach Europy Zachodniej oraz Europy Północnej (m.in. Holandii, Szwecji, Norwegii, Islandii oraz Danii). W wymienionych państwach zadłużenie mieszkaniowe jest wysokie też względem PKB (60% – 80% PKB), a także wobec dochodów gospodarstw domowych. W pięciu wspomnianych krajach istnieje oczywiście świadomość zadłużeniowego problemu, który stanowi ryzyko dla całej gospodarki.

Na przykład w Holandii dzięki ograniczeniom w zakresie kredytowania, przez dziesięć lat udało się sprowadzić poziom zadłużenia mieszkaniowego z prawie 100% do 75% PKB. Przykłady takich holenderskich działań to usunięcie z rynku kredytów na więcej niż 100% wartości nieruchomości i ograniczenie znaczenia ryzykownych „hipotek” typu interest only, w których co miesiąc spłacane są tylko odsetki (bez konieczności regularnej spłaty zadłużenia). Prawdopodobne są kolejne zmiany (m.in. w zakresie możliwości odliczania odsetek kredytowych od podatku), bo zadłużenie mieszkaniowe Holendrów na poziomie 75% PKB nadal jest ryzykowne.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych EMF